Theo một số tổ chức quốc tế, tạp chí, trang tin công nghệ, công ty phân tích thị trường, tư vấn đầu tư có uy tín trên thế giới như Diễn đàn kinh tế thế giới (WEF), Forbes, Gartner và GlobalData, các xu hướng công nghệ hàng đầu năm 2023 và những năm tiếp theo, bên cạnh công nghệ AI còn có Digital Twin và công nghệ in 3D, IoT, Web 3.0, Metaverse, bảo mật dữ liệu, điện toán lượng tử. Đây cũng là các xu hướng công nghệ chính đang và sẽ được đầu tư mạnh.
Kết nối với thế giới số – Công nghệ Digital Twin và công nghệ in 3D
Một cầu nối đã xuất hiện giữa thế giới vật lý và thế giới số, xu hướng này sẽ tiếp tục trong những năm tới. Có hai thành phần nổi bật trong chiếc cầu nối này là: công nghệ Digital Twin và công nghệ in 3D. Mô phỏng và sáng tạo nhờ Digital Twin và In 3D sẽ giúp quy trình làm việc của doanh nghiệp trở nên tối ưu hóa hơn.
Công nghệ Digital Twin là mô phỏng ảo của các quy trình, hoạt động hoặc sản phẩm trong thế giới thực có thể được sử dụng để thử nghiệm các ý tưởng mới trong môi trường kỹ thuật số an toàn. Các nhà thiết kế và kỹ sư đang sử dụng kỹ thuật này để tái tạo các đối tượng vật lý bên trong thế giới ảo, để họ có thể thử nghiệm trong mọi điều kiện có thể tưởng tượng được mà không phải trả chi phí cao cho các thử nghiệm thực tế. Công nghệ Digital Twin có thể mô phỏng ảo để giảm chi phí thử nghiệm thực tế. Trong những năm tới, người dùng sẽ chứng kiến công nghệ này bùng nổ hơn nữa, từ nhà máy, máy móc, ô tô đến dịch vụ chăm sóc sức khỏe.
Sau khi thử nghiệm trong thế giới ảo, các kỹ sư có thể tinh chỉnh và chỉnh sửa các thành phần, sau đó tạo chúng trong thế giới thực bằng công nghệ in 3D. Ví dụ: Một nhóm thu thập dữ liệu được truyền từ các cảm biến trong các cuộc đua, như nhiệt độ đường đua và điều kiện thời tiết, để xem ô tô thay đổi như thế nào trong các cuộc đua. Sau đó, họ truyền dữ liệu từ các cảm biến đến công nghệ Digital Twin của động cơ và các bộ phận ô tô, đồng thời chạy các kịch bản để thực hiện thay đổi thiết kế một cách nhanh chóng. Sau đó, các nhóm sẽ in 3D các bộ phận ô tô dựa trên kết quả thử nghiệm đó.
Tiến bộ trong hệ thống tự quản – Tăng tính tự chủ cho các doanh nghiệp
Hệ thống tự quản là tập hợp các tiền tố định tuyến Giao thức Internet được kết nối dưới sự kiểm soát của một hoặc nhiều nhà khai thác mạng thay mặt cho một tổ chức hoặc miền quản trị duy nhất, đưa ra một chính sách định tuyến chung và được xác định rõ ràng cho Internet.
Các nhà lãnh đạo doanh nghiệp sẽ tiếp tục đạt được tiến bộ trong việc tạo ra các hệ thống tự quản, đặc biệt là về giao hàng và hậu cần. Nhiều nhà máy và nhà kho đã trở nên tự chủ một phần hoặc hoàn toàn.
Trong những năm tới, sẽ có nhiều xe tải và tàu tự lái hơn, cũng như Robot giao hàng, và thậm chí nhiều nhà kho và nhà máy sẽ triển khai công nghệ tự lái. Ví dụ Ocado, một siêu thị trực tuyến của Anh là “nhà bán lẻ tạp hóa trực tuyến chuyên dụng lớn nhất thế giới”. Nhà bán lẻ này sử dụng hàng nghìn Robot tự động trong các nhà kho tự động hóa cao để phân loại, nhấc và di chuyển hàng tạp hóa. Nhà kho cũng sử dụng AI để đặt các mặt hàng phổ biến nhất trong tầm với của Robot. Công ty Ocado hiện cũng đang hỗ trợ triển khai công nghệ tự động đằng sau các nhà kho thành công cho các nhà bán lẻ tạp hóa khác.
Thế giới Metaverse sẽ ngày càng “thực” hơn
Các chuyên gia dự đoán rằng Metaverse sẽ góp 5 nghìn tỷ USD cho nền kinh tế toàn cầu vào năm 2030. Những năm tới cũng sẽ là những năm xác định định hướng của Metaverse cho tương lai. Cùng với Metaverse, công nghệ thực tế tăng cường (AR) và thực tế ảo (VR) sẽ tiếp tục phát triển. Thế giới hiện vẫn đang ở giai đoạn đầu của metaverse và có rất nhiều điều đáng mong đợi, đặc biệt là đối với các ngành công nghiệp thương mại điện tử, trò chơi và giải trí.
Một lĩnh vực cần theo dõi là môi trường sáng tạo trong Metaverse, nơi mà môi trường hội họp trở nên hấp dẫn hơn, có thể trò chuyện, động não và cùng nhau sáng tạo. Trên thực tế, Microsoft và Nvidia đã phát triển các nền tảng Metaverse để cộng tác trong các dự án kỹ thuật số. Theo đó, trong tương lai sự xuất hiện của hình đại diện – sự hiện diện mà người dùng tạo ra khi tương tác với những người dùng khác trong siêu dữ liệu – có thể cá nhân hóa con người như chính thế giới thực.
Các công ty đã sử dụng công nghệ Metaverse như AR và VR sẽ tăng tốc nghiên cứu và phát triển. Microsoft đang tiến vào thị trường Metaverse bằng cách tận dụng điện toán đám mây, trò chơi và phần mềm làm việc. Công ty tư vấn khổng lồ Accenture đã tạo ra một môi trường Metaverse có tên là Nth Floor. Thế giới ảo này có các bản sao của văn phòng Accenture trong thế giới thực. Vì vậy, nhân viên có thể thực hiện các nhiệm vụ liên quan đến nhân sự mà không cần phải có mặt tại văn phòng thực.
Tiến bộ trong Web 3.0 thúc đẩy Fintech và Blockchain
Là thế hệ thứ 3 của Internet, Web 3.0 được kỳ vọng sẽ tạo ra những thay đổi lớn đối với công nghệ tài chính (Fintech). Web 3.0 kết nối dữ liệu theo cách phi tập trung (không phụ thuộc bên trung gian) để mang lại những trải nghiệm người dùng thú vị và được cá nhân hóa. Các công nghệ như chuỗi khối (blockchain), tiền điện tử, token không thể thay thế (NFT) và các tổ chức tự trị phi tập trung (DAO) giúp thúc đẩy hệ sinh thái kỹ thuật số và nền dân chủ kỹ thuật số. Do đó, việc xây dựng cơ sở hạ tầng và giao thức web mới cho phép các nhà phát triển xây dựng các ứng dụng với dữ liệu thuộc kiểm soát của người dùng. Các công ty đang kỳ vọng đặt nền móng để biến Web 3.0 thành hiện thực.
Blockchain đã đi từ một công nghệ dành riêng cho lĩnh vực tài chính (hoặc liên quan đến tiền điện tử) để bắt đầu triển khai trong nhiều lĩnh vực. Gartner dự báo rằng vào năm 2025, giá trị thương mại của công nghệ này sẽ tăng thêm hơn 176 tỷ USD. Xu hướng lưu trữ trên Blockchain có thể sẽ bùng nổ trong những năm tới khi các công ty tạo ra nhiều sản phẩm và dịch vụ phi tập trung hơn. Ví dụ: Hiện tại, người dùng đang lưu trữ mọi thứ trên đám mây. Nhưng nếu phân cấp lưu trữ và mã hóa dữ liệu đó bằng Blockchain, thông tin này sẽ không chỉ an toàn hơn mà còn có những cách sáng tạo để truy cập và phân tích thông tin đó.
Mã thông báo không thể thay thế (NFT) sẽ trở nên hữu dụng và thiết thực hơn trong năm mới. Ví dụ: Vé NFT xem các buổi hòa nhạc sẽ có khả năng cung cấp cho người dùng quyền truy cập vào các trải nghiệm đa dạng hơn. NFT có thể là chìa khóa mà người dùng sử dụng để tương tác với nhiều sản phẩm và dịch vụ kỹ thuật số cũng như là các hợp đồng mà người dùng ký kết với các bên khác.
IoT
Theo GlobalData, thị trường IoT dành cho doanh nghiệp toàn cầu ước tính sẽ tăng lên 650 tỉ đô la năm 2023, trong đó 315 tỉ đô la đến từ các thành phố thông minh và 335 tỉ đô la đến từ Internet công nghiệp. Lĩnh vực này đang tiếp tục phát triển năm 2023 bất chấp tình hình kinh tế buộc các doanh nghiệp phải hợp lý hóa chi tiêu IoT của họ cho các thiết bị mang lại giá trị đầu tư lớn nhất.
Xu hướng phát triển này của công nghệ được xem là sự tổng hợp của tất cả những xu hướng khác lại với nhau. Mạng lưới các cảm biến, thiết bị và cơ sở hạ tầng được kết nối để thu thập dữ liệu chúng ta cần nhằm xây dựng siêu dữ liệu, tạo bản sao kỹ thuật số, đào tạo máy móc thông minh và thiết kế các cách thức mới để kích hoạt niềm tin kỹ thuật số mà không cần trung gian. IoT, hay “thế giới siêu kết nối” và tác động của nó đối với cuộc sống của chúng ta sẽ tiếp tục được cảm nhận mạnh mẽ.
Các tiện ích và thiết bị cũng như không gian làm việc của nhiều hộ gia đình ngày nay được lấp đầy bằng các công cụ và ứng dụng thông minh. Tuy nhiên, các nền tảng và hệ điều hành khác nhau vẫn tạo ra không ít khó khăn. Trong những năm tới, các tiêu chuẩn và giao thức toàn cầu được kỳ vọng sẽ giúp các thiết bị tương thích với nhau hơn.
Một lĩnh vực phát triển trọng tâm khác sẽ là bảo mật IoT. Mặc dù các thiết bị được kết nối có thể cải thiện cuộc sống của chúng ta theo nhiều cách, nhưng chúng cũng tạo ra rủi ro bảo mật. Bất kỳ thiết bị nào cũng có khả năng là điểm truy cập mà kẻ tấn công có thể sử dụng để giành quyền truy cập vào toàn bộ hệ thống. Cải thiện khả năng bảo mật để ngăn chặn các cuộc tấn công này sẽ là ưu tiên hàng đầu của các công ty đang đầu tư vào IoT.
Dịch vụ 5G và các dịch vụ 6G trong tương lai sẽ không chỉ giúp các thiết bị kết nối nhanh hơn mà còn tương thích nhiều thiết bị hơn. “Giao tiếp” giữa các thiết bị có thể được “chia nhỏ” và được đặt trong các kênh tồn tại biệt lập. Như vậy, các thiết bị sẽ được kết nối một cách đáng tin cậy hơn và có thể được sử dụng trong các quy trình quan trọng như phẫu thuật bằng robot.
Bảo mật dữ liệu sẽ là ưu tiên hàng đầu
Theo dự báo, tội phạm mạng ngày càng gia tăng và sự phụ thuộc ngày càng tăng vào các chuyên gia an ninh mạng, trong khi tình trạng thiếu hụt kỹ năng vẫn tiếp diễn. AI ngày càng góp mặt trong cuộc chiến chống lại các cuộc tấn công mạng cũng như đưa ra lời khuyên chặt chẽ hơn cho các bên bị ảnh hưởng.
Trong khi công nghệ tạo ra những thay đổi mang tính đột phá, quyền riêng tư và bảo mật dữ liệu thậm chí sẽ càng trở nên cấp thiết hơn. Theo Gartner, dữ liệu cá nhân của khoảng 65% dân số thế giới sẽ được bảo vệ bởi các quy định hiện đại về quyền riêng tư. Bảo mật dữ liệu sẽ trở thành ưu tiên hàng đầu của các công ty và vấn đề này sẽ tăng trưởng theo cấp số nhân trong những năm tới.
Khi pháp luật về bảo mật dữ liệu có hiệu lực trên toàn cầu, các chính phủ và công ty sẽ thực hiện những bước thích hợp để bảo vệ dữ liệu của họ. Những nỗ lực này có ý nghĩa vô cùng quan trọng bởi dữ liệu sẽ được phân tích và chia sẻ liên tục, tạo ra cơ hội mới cho các công nghệ được phát triển nhằm tăng cường quyền riêng tư.
Tiến bộ về lượng tử – Tiềm năng đi đôi với hiểm họa
GlobalData, thị trường máy tín lượng tử sẽ trị giá 5 tỉ USD vào năm 2025, với điện toán lượng tử thương mại có thể sẽ bắt đầu vào năm 2027. Trong những năm tới sẽ chứng kiến các tiêu chuẩn công nghệ ngày càng được thiết lập, thị trường sẽ được thúc đẩy. Các công ty không có khả năng mua máy tính lượng tử mà thay vào đó sẽ dựa vào các mô hình dịch vụ (QaaS) lượng tử đang phát triển.
Đang có một cuộc chạy đua trên toàn thế giới để phát triển điện toán lượng tử trên quy mô lớn. Điện toán lượng tử tạo ra các cách xử lý và lưu trữ thông tin mới, là một bước nhảy vọt về công nghệ được kỳ vọng sẽ mang đến cho con người những chiếc máy tính có khả năng hoạt động nhanh hơn hàng nghìn tỷ lần so với các bộ xử lý hiện nay.
Mối nguy hiểm tiềm ẩn của điện toán lượng tử là nó có thể khiến các hoạt động mã hóa hiện tại trở nên vô dụng. Vì vậy, bất kỳ quốc gia nào phát triển điện toán lượng tử trên quy mô lớn đều có thể phá vỡ mã hóa của các quốc gia, doanh nghiệp, hệ thống bảo mật khác. Đây là xu hướng cần theo dõi khi các quốc gia như Hoa Kỳ, Anh, Trung Quốc và Nga đã và sẽ còn đầu tư lớn vào phát triển công nghệ điện toán lượng tử.
Có một xu hướng đáng chú ý là điện toán lượng tử đang làm biến đổi lĩnh vực an ninh mạng. Trong vài năm qua, các nhà nghiên cứu đã nỗ lực phát triển mã hóa an toàn lượng tử. Một trong số các dự báo về điện toán lượng tử cũng đã trở nên quan trọng đối với ngành mật mã học.
P.A.T (NASAT), theo Gartner Top 10 Strategic Technology Trends, 2023; The Top 10 Tech Trends In 2023 Everyone Must Be Ready For, Forbes, 7/2023
